Του Έλληνος ο τράχηλος ζυγὸν δὲν υποφέρει. Απ’ την πρώτη στιγμὴ ο λαός μας αντιστάθηκε ενεργὰ στη δικτατορία και με πολλὲς θυσίες κατάφερε να την ανατρέψει. Κορυφαία στιγμὴ του αντιδικτατορικού έπους υπήρξε το Πολυτεχνείο.
21η Απριλίου 1967. 47 χρόνια πριν. Μήπως στην πραγματικότητα δεν υπήρξε σοβαρή αντίσταση κατά της χούντας ;
Βασίλης Ραφαηλίδης
Στην πραγματικότητα δεν υπήρξε σοβαρή αντίσταση κατά της χούντας.
Το μεγάλο πλήθος παρέχει ασφάλεια. Όσους κι αν συλλάβουν, όσους κι αν σκοτώσουν, ξέρεις πως οι πιθανότητες να σου συμβεί κακό είναι περίπου ίσες με τις πιθανότητες να κερδίσεις τον πρώτο λαχνό του λαχείου. Ρισκάρεις λοιπόν, σχεδόν εκ του ασφαλούς κι έτσι ανέξοδα αποχτάς το δικαίωμα να παριστάνεις τον αντιστασιακό. Πού ήταν όλοι αυτοί οι καλοί άνθρωποι όταν τους είχαμε ανάγκη;
Περικλῆς Κοροβέσης
“Στη Χούντα ήμαστε λίγοι”
Cosmo: Σήμερα το πολιτικό, το πανεπιστημιακό κ.α. κατεστημένα καταδικάζουν τη Χούντα. Σήμερα όλοι οι πολίτες καταδικάζουμε. Τότε ήταν καθαρή η θέση του ίδιου κατεστημένου, ήταν καθαρή η καταδίκη της Χούντας;
Π.Κ.: Όχι. Η καταδίκη σε αυτό το μαζικό επίπεδο που βλέπουμε σήμερα, είναι προϊόν της Μεταπολίτευσης. Στη Χούντα ήμαστε λίγοι, πάρα πολύ λίγοι, εξ’ ου και κράτησε εφτά χρόνια.
Νίκος Δήμου
Το τέλος της δικτατορίας
Η Χούντα μας δίδαξε ότι η δημοκρατία θέλει μαχητική και διαρκή επαγρύπνηση. Αυτό οι περισσότεροι το συνειδητοποίησαν ΜΕΤΑ την Μεταπολίτευση. Τότε ήταν που η Ελλάδα (στην μόνιμη υπερβολή της) απέκτησε εννέα εκατομμύρια αντιστασιακούς. Τα πλήθη που χειροκροτούσαν τους δικτάτορες, για να απαλύνουν τις ενοχές τους, μυθοποίησαν την Αντίσταση και το Πολυτεχνείο.
Η πικρή αλήθεια είναι ότι τα πέντε πρώτα χρόνια της δικτατορίας οι πραγματικοί αντιστασιακοί αριθμούσαν μερικές εκατοντάδες – κι ότι δεν υπήρξε αυθόρμητη μαζική αντίδραση.
Υποσημείωση μοναξιάς
«Ιδιαίτερα με πόνεσε η μοναξιά των εξεγερμένων. Η σιωπηλή πλειοψηφία παρέμεινε σιωπηλή. Δεν κατέβηκε στους δρόμους. Κάναμε αντίσταση ακούγοντας ραδιόφωνο. Θυμάμαι τους γνωστούς μου που τα έβαζαν με τους “αναρχικούς” επειδή θα σταματούσαν την “πορεία προς τον εκδημοκρατισμό” και το ΚΚΕ που καταδίκαζε την εξέγερση».
Αυτή τη μοναξιά σκέπτομαι κάθε φορά που βλέπω τις τεράστιες πορείες.
Πρώτος απολογισμός
Στις 22 Απριλίου του 1967, όταν αποσύρθηκαν τα τανκς μας είπαν να πάμε στις δουλειές μας. (Κι εμείς πήγαμε. Ακόμα και οι οικοδόμοι, πρωτοπόροι στις λαϊκές κινητοποιήσεις, ήταν πρωί πρωί στα γιαπιά).
Το Νοέμβρη του 1973 μία ομάδα παιδιών κλείστηκε στο Πολυτεχνείο. Μάταια ο παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός του καλούσε το λαό της Αθήνας να κατέβει στους δρόμους. Ελάχιστοι πήγαν, ούτε το 0,5%. Οι περισσότεροι προσπερνούσαν, αδιάφοροι ή φοβισμένοι. Ελπίζοντας βέβαια μέσα τους, αλλά χωρίς να το δείχνουν.
Συνέντευξη στην Άννα Σταυράκη
Περάσαμε αρκετές δικτατορίες στον 20ο αιώνα,τις περισσότερες χωρίς σημαντική αντίσταση, και δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Βεβαίως και αυτό το θέμα έγινε μύθος, γιατί όταν έπεσε η δικτατορία των συνταγματαρχών, θεωρήθηκε ότι α) την έριξε το Πολυτεχνείο, (που είναι ψέματα, το Πολυτεχνείο τη χειροτέρεψε, ήρθε ο Ιωαννίδης), και β) ότι όλοι οι έλληνες έκαναν αντίσταση. Στην πραγματικότητα οι έλληνες που έκαναν αντίσταση, τα πέντε ή έξι πρώτα χρόνια, όταν υπήρχε ο στρατιωτικός νόμος, ήταν ελάχιστοι.
Έχω πει, ότι η χειρότερη μέρα της νεοελληνικής ιστορίας εκείνης της εποχής, δεν ήταν η 21η Απριλίου, αλλά η 22α.
Τη πρώτη μέρα θα ήταν φυσικό να αιφνιδιαστεί ο κόσμος, να κλειστεί στα σπίτια του, αφού υπήρχαν άρματα στο δρόμο, αλλά την επομένη θα περίμενα να κατέβουν όλοι στο Σύνταγμα, να διαμαρτυρηθούν γιατί χάθηκαν οι ελευθερίες τους.
