Δευτέρα 11 Απριλίου 2016

Οι παλιοί πειρατικοί σταθμοί στα μεσαία κύματα

Γράφει ο Γεωργιος Χουστουλακης για τις δικές του αναμνήσεις από την πειρατική εποχή της μπάντας των μεσαίων του ραδιοφώνου.

Η αφήγηση είναι απολαυστική και όποιοι θυμούνται την εποχή αυτή  θα ξαναγυρίσουν εκεί μέσα από αυτή την ανάρτηση. 

Σαν πρώην εραστής του ραδιοφώνου, και των πειρατικών εκπομπών, έχω ιδίαν άποψη να καταθέσω επί του θέματος, ειδικά όσον αφορά τη περίοδο αρχές της δεκαετίας του ’80’

Από τη δεκαετία του ΄60 και μετά, μέχρι τα τέλη του ’70 για τους πειρατές, οι ποινές ήταν αυστηρές κατά τη σύλληψή τους.
Είχε πρόστιμα και φυλάκιση.
Τότε η πολιτεία, φοβόταν περισσότερο τη προπαγάνδα, και λιγότερο το κλασσικό που πίστευαν, πως οι πειρατές κάνουν ζημιά στις τηλεπικοινωνίες.
Την εποχή τη δικιά μας όμως, δηλαδή αρχές ΄80, δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος προπαγάνδας.
Απλά συνέχιζαν να πιστεύουν το αφελές επιχείρημα, ότι ένας πειρατικός σταθμός, μπορεί ακόμα να…»ρίξει ένα αεροπλάνο», γιατί δεν θα είχε λέει, σωστή επικοινωνία ο πιλότος με τον πύργο ελέγχου, λόγω ισχυρών παρεμβολών!
Αυτό βέβαια ποτέ δεν είχε βάση, σε καμία περίπτωση, ούτε είχαμε ποτέ κανένα τέτοιο περιστατικό πτώσης αεροπλάνου, που να οφείλεται σε εκπομπή ερασιτέχνη!.
Η κύρια συχνότητα του ερασιτέχνη, ήταν περίπου οι 1600 χιλιόκυκλοι στα μεσαία κύματα , και δεν είχε καμία σχέση με τις συχνότητες των πύργων ελέγχου, που ήταν σε εντελώς διαφορετικές υπέρ υψηλές συχνότητες
Κι όταν μας έλεγαν οτι οι αρμονικές των συχνοτήτων μας, ήταν που τους έκαναν τη ζημιά, δεν ευσταθούσε σαν βάση, γιατί οι αρμονικές που εξέπεμπαν οι σταθμοί μας, ήταν πολύ αδύναμες, και εξασθενούσαν στα εκατό με διακόσια μέτρα!
Όμως, το κυνηγητό σε όλους εμάς, δεν είχε σταματήσει ποτέ!
Με ειδικά ραδιογωνιόμετρα επί οχημάτων, περιπολούσαν τούς Αθηναϊκούς δρόμους, και ένα ειδικό όργανο, τούς έδειχνε σε ποια κατεύθυνση είναι ο παράνομος σταθμός.
Ήμαστε για αυτούς όλοι παράνομοι!
Είχαμε όμως εμείς μιά λατρεία σε αυτό που κάναμε, και ένα αλτρουισμό στο να θέμε να ψυχαγωγήσουμε τον κόσμο, που ούτε μας πτοούσε το ανελέητο κυνηγητό τους!
Οι περισσότεροι, τους σταθμούς μας τους είχαμε φτιάξει μόνοι μας, με δικά μας χρήματα.
Η λυχνία των μεσαίων κυμάτων, μας έβγαζε μια αόρατη »γλύκα» και αυτό, λόγω της μαγεία της να ΄΄μεταμορφώνεται», να γίνεται δηλαδή, η ίδια λυχνία, πότε ενισχύτρια λάμπα, στους ενισχυτές σε διάταξη Α, και πότε η ίδια πάλι λάμπα, να γίνεται λάμπα εκπομπής σε διάταξη Γ’, και να δημιουργεί ηλεκτρομαγνητικά κύματα.
Οι σταθμοί στα μεσαία κύματα, μπορεί να μήν κόστιζαν μια περιουσία, όπως αργότερα στα FM, αλλά όσο και να πεις ο ραδιοφωνικός σταθμός, με τον εξοπλισμό του συν τα έξοδα συντήρησης του, ερχόταν δεύτερος σε ακριβό χόμπυ της εποχής, μετά το χόμπυ των αερομοντελιστών!
Αγωνία, λαχτάρα και πάθος, να κολλάς κάθε αργά με το κολλητήρι σου τα εξαρτήματα στο σασί, αντιστάσεις πυκνωτές, διόδους, και να στερεώνεις πάνω μετασχηματιστές, πηνία και βάσεις λυχνιών, και να αναμένεις το τελικό αποτέλεσμα.
Εξαρτήματα αγοράζαμε απο το Μοναστηράκι καινούρια ή μεταχειρισμένα.
ή ανταλλάσσαμε μεταξύ μας οι ερασιτέχνες.
Καί άντε και το έφτιαξες το μηχάνημα, είναι σίγουρο ότι θα δουλέψει σωστά?
Και αφού το καταφέρεις να σου δουλέψει σωστά, άντε να βγεις στη ταράτσα να απλώσεις μια σωστή κεραία!
Με ένα ειδικό χάλκινο σύρμα εμαγιε ανα χείρας, τυλιγμένο στη καλούμπα όπως του χαρταετού, θα χρειαστεί να την απλώσεις ψηλά και όσο μπορείς περισσότερα μέτρα!
Για το άπλωμα της κεραίας, ένας ήταν ο τρόπος, γνωστός τοις πάσι στον κύκλο των ραδιοπειρατών!
Το σύστημα "πατάτα"!
Εδενες την άκρη του σύρματος σε μια πατάτα, και τη πέταγες μακρυά, ή σε ένα δέντρο ψηλό, ή σε μια πιό ψηλή ταράτσα και αφού σκάλωνε κάπου, μετά από μερικές προσπάθειες, την έδενες και σε ένα στύλο στη δικιά σου ταράτσα΄
Στη συνέχεια την τέντωνες, και μέσω ενός πορσελάνινου μονωτήρα, (που αν δεν είχες έβαζες μια κασσέτα), κατέβαζες την κάθοδό σου στην έξοδο του μηχανήματος.
Όλα στις εκπομπές μας, διέπονταν από ένα πέπλο αόριστου και αγνώστου!
Ψευδώνυμο είχε ο εκφωνητής, γενικόλογες και οι αφιερώσεις, πάντα με τα μικρά ονόματα!
" Ο Γιαννης στη Μαρία, Ο Κώστας στη Γιωργία" Και τρέχα γύρευε να τούς βρείς όλους αυτούς!
Οι περισσότεροι, από μας, κάποια στιγμή είχαν πιαστεί από την αστυνομία, αλλά συνήθως δεν υπήρχαν ποινές.
Μιά πρόχειρη δικαιολογία ότι σπουδάζαμε το αντικείμενο, και κάνουμε απλά πραχτική εξάσκηση στις λυχνίες, και μας αφήνανε ελεύθερους!
Όμως τιμωρία υπήρχε, αφού σού είχαν κατασχέσει το μηχάνημα.
Και όχι μόνο τον πομπό, αλλά και όλα τα ηλεκτρονικά μηχανήματα που υπήρχαν μέσα στο σπίτι!
Τον ενισχυτή dublex, το πικάπ η κασετόφωνο, όλους τους δίσκους, Είχες μια ζημιά στα δεδομένα τα τότε, στοίχιζε από 50 έως 80 χιλ. δραχμές!
Τη στιγμή που το μεροκάματο ήταν από 300 έως 400 δρχ.
Πριν από τη κάθε εκπομπή, γινόταν απαραίτητα ένας συντονισμός, με τη βοήθεια άλλων ερασιτεχνών, για να ξέρει ο εκφωνητής ότι βγαίνει καλά.
Σαν σημείο αναφοράς είχαμε σαν μονάδα σύγκρισης συνήθως ένα κρατικό σταθμό, το Β΄πρόγραμα, ή τοπικούς ξένους σταθμούς, όπως ο Αμερικάνικος σταθμός Γλυφάδας, Νέας Μάκρης κ.α.
Αν ο εκφωνητής είχε το ταπεραμέντο να βάζει συναίσθημα στη φωνή του, να βάζει σωστούς δίσκους, και να κάνει καλό πρόγραμμα, τότε είχε μεγάλο και φανατικό κοινό, κυρίως γυναικείο!
Πολλά κορίτσια ερωτευόταν παράφορα τον εκφωνητή, τον οποίο ήθελαν διακαώς να γνωρίσουν και από κοντά!
Αν δε είχες και τηλέφωνο στο σπίτι, ε΄τότε ήταν πού γινόταν πανδαιμόνιο!
Ήταν πραγματικά όλα μια αληθινή μαγεία, που δεν περιγράφεται με λόγια!
Και κατασκευαστικά είχε μαγεία ένας πομπός, αλλά και η παρουσίαση της εκπομπή επίσης!
Για τον ερασιτέχνη που έκανε βόλτες στη περιοχή, και άκουγε σε σπίτια πολλά ραδιόφωνα να παίζουν το δικό του σταθμό, αυτό δεν ξεπληρωνόταν με τίποτα!
Έβλεπε παράδειγμα σε βόλτα στη γειτονιά το παιδί του σταθμού μια κοπελίτσα να κάθεται σε μια πράσινη αυλόπορτα , να κρατά ένα ράδιο στο αυτί της, και να ακούει το σταθμό, μόλις πήγαινε στο σπίτι, είχε έτοιμη την αφιέρωση!
<< Αφιερώνεται το παρακάτω τραγούδι, στην όμορφη μελαχρινή που κάθεται στή πράσινη αυλόπορτα, και έχει στο αυτί της το ραδιόφωνο και μας ακούει!>>
Και τέτοιες πολλές όμορφες αναμνήσεις έχουν να θυμούνται οι παλιοί ερασιτέχνες!
Φυσικά, δεν έλειπαν και τα κορίτσια ερασιτέχνες!
Εκεί φυσικά ο ανδρικός πληθυσμός πάθαινε τη πλάκα του, γιατί σαν γυναίκες είχαν πιο αισθησιακή φωνή, στις εκπομπές τους, είχαν φοβερή απήχηση!
Και αυτό διότι ότι βάζανε τσαχπινιά και γοητεία στη φωνή, που η φαντασία του ανδρικού πληθυσμού την πολλαπλασίαζε ακόμα περισσότερο!
Κάθε αργά σχεδόν, γινόταν τα γνωστά πηγαδάκια, μεταξύ ερασιτεχνών.
Μια έπαιρνε το μικρόφωνο ο ένας μια ο άλλος, και ρωτούσαν πως ακούγεται ο σταθμός στην περιοχή τους.
Επίσης κατέθετε κάθε ένας την εμπειρία του, από τις πατέντες που ο ίδιος έκανε.
Πολλές φορές κάποιοι, είχαν συνδεθεί και σε απ’ ευθείας ανοιχτή ακρόαση.
Οι περισσότεροι σταθμοί, ήταν μέτριας εμβέλειας, με δύο απλές λυχνίες 807, οι οποίες έστελναν σήμα μονάχα σε δυο τρεις συνοικίες.
Όσοι είχαν μεγαλύτερες λυχνίες στην έξοδο, τις 813, η μπέμπηδες όπως τις λέγαμε, είχαν σαφώς καλύτερα αποτελέσματα με μια μεγάλη κεραία.
Επειδή οι λυχνίες αυτές είχαν ένα κεφάλι σαν του μωρού, για αυτό ονομάστηκαν »μπέμπηδες»!
Πολλές φορές τα μεσάνυχτα πού ήταν ησυχία, πολλοι »πειράζαν» το δέχτη του ραδιοφώνου, και ολίσθηνε στούς 1800 χιλιόκυκλους, ιδανική συχνότητα για συνομιλίες.
Αυτό λεγόταν ΄΄βραχίωση του δέχτη» του ραδιοφώνου, γιατί έτσι υπήρχε η δυνατότητα συνομιλίας με μακρινούς σταθμούς, άλλων νομών της Ελλάδος.
Εδώ με τα μεσαία κύματα ίσχυε το εξής.
Για να βγει κάποιος χαμηλά, δηλαδή κάτω από 1000 χιλιόκυκλους, χρειαζόταν πολύ δυνατό μηχάνημα, και πολύ μακρυά κεραία, τουλάχιστον εκατό μέτρα!
Αλλά και πάλι δεν μπορούσες να βγεις εύκολα εκτός της περιοχής σου..
Όσο όμως πιο βραχέα συντόνιζες το μηχάνημα, δηλαδή στους 1650 χιλιόκυκλους και πάνω, τότε πολλαπλασιαζόταν η εμβέλεια, και χωρίς μεγάλη κεραία.
Από Αθήνα στα βραχέα όπως λέγαμε τους 1850 χιλιόκυκλους, με επηρεασμό πηνίου κεραίας, μπορούσε κάποιος να συνομιλεί άνετα με Κρήτη, Πάτρα, ακόμα και Θεσ/νίκη και Ορεστιάδα!!
Όπως σε όλες τις δουλειές, και σε μας, υπήρχε μεν και η ευγενής άμιλλα, αλλά πολλές φορές και η ζήλια, γιατί ο άλλος να έχει καλύτερο μηχάνημα από σένα?
Έτσι, δέν εξέλειπαν και οι διαπληκτισμοί, οι κόντρες, οι εγωισμοί, τα γνωστά »ταπώματα», όταν έπεφτε ο ένας πάνω στη συχνότητα του άλλου.
Πολλοί ραδιοπειρατές των μεσαίων, κατάφεραν κάποια στιγμή και δούλεψαν και σε μεγάλους ιδιωτικούς σταθμούς, και άλλοι σε κρατικούς αφού πολλοί ήταν αυτοί που ήταν απόφοιτοι της Σιβιτανιδείου, ή άλλης τεχνικής σχολής ραδιοηλεκτρολογίας.
Τότε τα κρατικά ραδιόφωνα, δεν ήταν ιδιαίτερα προτιμηταία από το κοινό, γιατί έπαιζαν τα κλασσικά κομμάτια.
Ο ερασιτέχνης όμως που είχε μεράκι, και στο Ελληνικό μα προ πάντων στο ξένο ρεπερτόριο, την "έψαχνε" πολύ τη δουλειά.
Έψαχνε ο ερασιτέχνης παντού στα δισκοπωλεία, τα σπάνια και καλά δισκάκια παλιά η της εποχής, και τα έπαιζε στις αφιερώσεις του..
Δεν υπήρχε ποτέ πιθανότητα ένα κρατικό κανάλι να παίξει ενα »hot rats» του Frank Zappa. Ούτε ένα »profet» των Τemtation… η. to .Peter Griffin – Spiderman
Τα σπάνια αυτά κομμάτια τα έβρισκε το μεράκι και μόνο το μεράκι του ερασιτέχνη, που θυσίαζε ώρες από το χρόνο του για να ψυχαγωγήσει το κοινό του!
Κάποιοι παλαίμαχοι βγαίνουν ακόμα στα μεσαία, γιατί το αγάπησαν και το λάτρεψαν το αντικείμενό τους.
Κάνουν ακόμα προγράμματα, γεροντάκια πλέον, έστω και με πολύ ελάχιστη ακροαματικότητα.
Όλοι πιστεύω κατά βάθος νοσταλγούμε αυτά τα χρόνια, αλλά όμως τίποτα δεν είναι σήμερα όπως τότε..
Τότε ήταν άλλες εποχές!