Ακόμα και σήμερα υπάρχουν αρκετοί
που δεν πιστεύουν ότι στα γεγονότα του Πολυτεχνείου υπήρξαν χαμένες ανθρώπινες
ζωές.
Υπάρχουν επίσης αρκετοί που λένε ότι
χάρη στη χούντα απόκτησαν ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και άλλα αγαθά του πολιτισμού,
ότι υπήρχαν δουλειές, χαρίστηκαν τα χρέη των αγροτών και ότι κάθε πόλη απέκτησε
και ένα στάδιο, κάθε χωριό και
γυμναστήριο.
Κανείς από αυτούς ίσως δεν
θεωρεί βαρβαρότητα την βίαιη κατάλυση
του Συντάγματος το 67. Η χούντα ήταν ένα φασιστικό καθεστώς που στήριξε την επιβίωσή του στις
δολοφονίες, στις φυλακίσεις, στους βασανισμούς, στις εξορίες και δημιούργησε
οικονομικά σκάνδαλα, ξεπούλησε τον πλούτο της χώρας και οδήγησε στην καταστροφή
και διχοτόμηση της Κύπρου. Χιλιάδες
εξαφανισμένοι συνέλληνες γέμισαν τη
Γυάρο και τα άλλα ξερονήσια καθώς και τα υπόγεια κολαστήρια ψυχών της
Μπουμπουλίνας και άλλων συναφών σωφρονιστηρίων. Η εποχή της χούντας ήταν περίοδος
ντροπής και όχι αυτή που επιχειρούν να μας παρουσιάσουν οι υμνητές της.
Η σταδιακή έκπτωση των αξιών και η
εξομοίωση με το χειρότερο δεν μπορούσε όμως να κρατήσει αιώνια. Μακρά σειρά
γεγονότων οδήγησαν στην έκρηξη του Πολυτεχνείου.
Για την αυριανή επέτειο πολλοί
θυμούνται μόνο τα δραματικά, όσο και ηρωικά γεγονότα που έγιναν το διήμερο
16-17 Νοεμβρίου 1973. Όμως, για να φτάσουμε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου είχαν
μεσολαβήσει επτά «μαύρα» χρόνια της Χούντας, με πολλές αντιδικτατορικές
οργανώσεις να μην «βολεύονται» με το… μιστρί του Παττακού και τους χορούς του
Παπαδόπουλου.
Σύμφωνα με τις ιστορικές καταγραφές
περί τις 46 οργανώσεις έδρασαν κατά της δικτατορίας των Συνταγματαρχών.
Ο «Δρόμος της Αριστεράς» είχε επιχειρήσει
παλιότερα μια χαρτογράφηση των σημαντικότερων, μέσα από ένα πλήθος,
αντιστασιακών οργανώσεων που δημιουργήθηκαν στην επταετία 1967-1974.
Όπως ανέφερε, από την επομένη κιόλας ημέρα του
πραξικοπήματος άρχισαν να συγκροτούνται αντιδικτατορικές οργανώσεις που
κάλυπταν όλο το πολιτικό φάσμα, από την κομμουνιστική αριστερά έως και την
βασιλική δεξιά. Πολλές από αυτές έκαναν αισθητή την παρουσία τους όχι λόγω του
μεγέθους τους, αλλά λόγω των δυναμικών τους ενεργειών (τοποθέτηση βομβών).
1.
Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ): Το Πατριωτικό Μέτωπο
(ΠΜ) ιδρύθηκε στα τέλη Απριλίου 1967 από στελέχη της ΕΔΑ και της Δημοκρατικής
Νεολαίας Λαμπράκη, ενώ η ιδρυτική του διακήρυξη δημοσιεύθηκε τον Μάιο. Μεταξύ
των πρωτεργατών του ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης, ο συνδικαλιστής της ΕΔΑ Τάσος Δήμου,
τα στελέχη του ΚΚΕ Κώστας Φιλίνης και Αντώνης Μπριλάκης κ.ά. Το Πατριωτικό
Μέτωπο σύντομα μετονομάστηκε σε Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ). Το ΠΑΜ
εξέδωσε την παράνομη εφημερίδα Νέα Ελλάδα. Η 11η Ολομέλεια του ΚΚΕ δήλωσε την
υποστήριξή της στο ΠΑΜ τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου. Μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ το
1968, τα περισσότερα στελέχη του συμπορεύτηκαν με τις δυνάμεις που αργότερα
συγκρότησαν το ΚΚΕ εσωτερικού. Υπέστη πολλά και σοβαρά πλήγματα από τη
δικτατορία. Μάλιστα, η δίκη 31 μελών του στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών στις
15-21 Νοεμβρίου 1967 υπήρξε η πρώτη μεγάλη δίκη μελών αντιστασιακής οργάνωσης
στη δικτατορία. Τον Μάρτιο 1968 το ΠΑΜ και η Δημοκρατική Άμυνα συμφώνησαν τη
συνεργασία τους.
2.
Δημοκρατική Άμυνα (ΔΑ): Η ΔΑ ιδρύθηκε το Μάιο
1967 από στελέχη της Ένωσης Κέντρου, του Ομίλου Αλέξανδρου Παπαναστασίου, της
Ελληνικής Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης κ.ά. Τον Αύγουστο 1967 κυκλοφόρησε η
ιδρυτική της διακήρυξη. Πρώτος πολιτικός της εκπρόσωπος υπήρξε ο Γεώργιος
Μυλωνάς, ενώ σε αυτή συμμετείχαν πανεπιστημιακοί (Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης,
Βασίλης Φίλιας, Σάκης Καράγιωργας, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος κ.ά.), πρώην βουλευτές,
φοιτητές κ.ά. Το 1970 δέχθηκε σοβαρό χτύπημα από τις διωκτικές αρχές όταν
εκρηκτικός μηχανισμός πυροδοτήθηκε τυχαία στο σπίτι του καθηγητή Σάκη
Καράγιωργα. Δεκάδες στελέχη και μέλη της ΔΑ συνελήφθησαν και μετά από πολύμηνες
ανακρίσεις δικάστηκαν σε έκτακτο στρατοδικείο και καταδικάστηκαν σε βαριές
ποινές.
Αναφερόμενος στους λόγους που επέβαλαν τη
σύσταση της Δημοκρατικής Αμυνας, ο Καράγιωργας σημείωσε κατά τη διάρκεια της
ακροαματικής διαδικασίας ότι αυτοί ήταν
αφενός «η διά βιαίων μέσων κατάλυσις του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας
υπό μιας ολιγομελούς ομάδος αξιωματικών» και αφετέρου «το δικαίωμα αμύνης και
αντιστάσεως κατά της επιβληθείσης δικτατορίας εις την χώραν». Εστιάζοντας
στη διακίνηση ειδήσεων για την πληροφόρηση των πολιτών, αλλά και την οργάνωση
δολιοφθορών, τα μέλη της επέμεναν στην ανάγκη υπεράσπισης των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων υποστηρίζοντας με θέρμη ότι αυτή έπρεπε να είναι η τελευταία
δικτατορία στην ελληνική Iστορία.
Υπογραμμίζοντας τους λόγους που συνέτειναν στην απόφασή του να
εμπλακεί με την οργανωμένη αντίσταση, ο
Καράγιωργας σημείωνε χαρακτηριστικά:
«Αυτός ο λαός έκανεν
πολλάς θυσίας και δαπάνας χάριν εμού. Με εσπούδασεν εις τα ελληνικά
πανεπιστήμια, με έστειλεν με υποτροφίαν δι’ ανωτέρας σπουδάς εις το εξωτερικόν,
με έκανεν καθηγητήν ανωτάτης σχολής και ανώτατον κρατικόν λειτουργόν. Τι ζητεί
ως αντάλλαγμα από εμέ ο ελληνικός λαός και η πατρίς;
Τι ζητεί από όλους τους
πνευματικούς ανθρώπους; Δύο μόνον πράγματα.
Να προσφέρουν τας
επιστημονικάς των υπηρεσίας και να είναι οι θεματοφύλακες των ηθικών και
πνευματικών αξιών του ελληνικού λαού.
Είχα υποχρέωσιν, επομένως, κύριοι στρατοδίκαι,
να εξοφλήσω αυτό το μεγάλο χρέος μου, ακόμη και εάν παρίστατο ανάγκη να δώσω
και την ζωήν μου...».
Στις 12 Απριλίου 1970 ανακοινώθηκε η απόφαση του στρατοδικείου, σύμφωνα με την οποία ο
Σάκης Καράγιωργας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη, παρά την αρχική εισήγηση
του βασιλικού επιτρόπου που είχε ζητήσει θανατική ποινή, γεγονός που εν πολλοίς
μπορεί να αποδοθεί και στις έντονες πιέσεις της διεθνούς κοινότητας. Σε ακόμη
19 κατηγορούμενους επιβλήθηκαν ποινές από 5 έως 18 έτη.
Την επομένη της απόφασης, η κυβέρνηση της Δυτικής Γερμανίας
εξέφρασε την αποδοκιμασία της, σημειώνοντας ότι επρόκειτο να εργαστεί για την
αναθεώρησή της. Η δίκη της Δημοκρατικής Άμυνας,
όμως, προκάλεσε το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινής γνώμης, κυρίως λόγω των
καταγγελιών των κατηγορουμένων για βασανιστήρια, επιτείνοντας το ήδη δυσμενές
κλίμα εναντίον της χούντας.
Με επίκεντρο το ζήτημα της προστασίας των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, οργανώσεις και πολίτες από όλη την Ευρώπη ενέτειναν τις πιέσεις
προς τις κυβερνήσεις τους για αυστηρότερα μέτρα έναντι του καθεστώτος. Άλλωστε,
είναι χαρακτηριστικό της πίεσης που αντιμετώπισε η δικτατορία, το γεγονός ότι δύο ημέρες πριν από την απόφαση του
στρατοδικείου ο Γεώργιος Παπαδόπουλος σε μία προσπάθεια αναστροφής του
κλίματος, ανακοίνωσε την απελευθέρωση 350 πολιτικών κρατουμένων, παράλληλα με
μία δέσμη μέτρων περιστολής του στρατιωτικού νόμου, όπως οι διατάξεις περί
ασύλου κατοικίας και ελευθερίας του συνέρχεσθαι.
Λίγους
μήνες αργότερα, στις 19 Σεπτεμβρίου 1970, η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη επρόκειτο να συγκλονιστεί από μία
πρωτοφανή αντιστασιακή πράξη. Ο φοιτητής Κώστας Γεωργάκης, αυτοπυρπολήθηκε
μπροστά στο δικαστικό μέγαρο στην κεντρική πλατεία Ματεότι της Γένοβας,
φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Το συγκλονιστικό γεγονός, που καταγράφηκε ως μία από τις πλέον
συμβολικές πράξεις αντίστασης κατά του δικτατορικού καθεστώτος, δεν
δημοσιεύθηκε στον ελληνικό Τύπο. Παράλληλα, η χούντα επί μήνες αρνείτο να
επιτρέψει τη μεταφορά της σορού του φοιτητή στη γενέτειρά του Κέρκυρα. Η θυσία
του Κώστα Γεωργάκη έχει εγγραφεί στο συλλογικό υποσυνείδητο, ως μία πράξη
πατριωτισμού ενάντια στην καταπίεση και στην ανελευθερία.
Η επιγραφή που θυμίζει αυτή την ηρωική πράξη
γράφει:
Στον
νεαρό Έλληνα Κωνσταντίνο Γεωργάκη που θυσίασε τα 22 χρόνια του για την
Ελευθερία και τη Δημοκρατία της πατρίδας του. Όλοι οι ελεύθεροι άνθρωποι
σκιρτούν μπροστά στην ηρωική του χειρονομία. Η Ελεύθερη Ελλάδα θα τον θυμάται
για πάντα.
Πέρα από την θυσία του νεαρού φοιτητή γεωλογίας, μερικά από τα
κυριότερα πρόσωπα που ξεχώρισαν για την αντιδικτατορική τους δράση, με κίνδυνο
να αδικήσω πολλούς άλλους, ήταν ο Αλέκος Παναγούλης και ο Σπύρος
Μουστακλής. Ο πρώτος αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον επικεφαλής της Χούντας,
Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ο δεύτερος συμμετείχε στο Κίνημα του Ναυτικού. Και οι
δύο υπέφεραν φρικτά βασανιστήρια.
3.
Εθνικό Κίνημα Δημοκρατικής Αντιστάσεως (ΕΚΔΑ): Ιδρύθηκε το Μάιο 1967
από στελέχη της Ένωσης Κέντρου και της Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας (ΕΔΗΝ).
Το Σεπτέμβριο 1967 τα εναπομείναντα μέλη του ΕΚΔΑ μετονόμασαν την οργάνωσή τους
σε ΔΕΚΑ (Δημοκρατικό Εθνικό Κίνημα Αντιστάσεως), για λόγους ασφαλείας.
4.
Δημοκρατικοί Σύνδεσμοι
(ΔΣ): Ιδρύθηκαν
επίσης από στελέχη της Ένωσης Κέντρου και της ΕΔΗΝ.
5.
Αντιδικτατορικό Εργατικό
Μέτωπο (ΑΕΜ): Τον Αύγουστο 1967 κυκλοφόρησε η ιδρυτική του διακήρυξη.
6.
Ρήγας Φεραίος (ΡΦ): Η πρώτη σημαντική
αντιδικτατορική οργάνωση νεολαίας. Ιδρύθηκε στην Αθήνα το Δεκέμβριο 1967 από
μέλη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και του ΠΑΜ Νέων. Κυκλοφόρησε την πρώτη
της προκήρυξη στις 15/12. Εξέδιδε την παράνομη εφημερίδα Θούριος.
7.
Εθνικό Απελευθερωτικό
Κίνημα Κρήτης (ΕΑΚΚ): Το ΕΑΚΚ ιδρύθηκε τον Ιανουάριο 1968 από δυναμικό εντασσόμενο
στον κεντρώο χώρο.
8.
Πανελλήνιο Απελευθερωτικό
Κίνημα (ΠΑΚ): Ιδρύθηκε από τον Α. Παπανδρέου στις 26 Φεβρουαρίου 1968 στο
εξωτερικό όπου και κυρίως δραστηριοποιήθηκε. Η αρχική ονομασία της οργάνωσης
ήταν Πανελλήνια Απελευθερωτική Κίνησις. Τον Απρίλιο 1969 εξαρθρώθηκε ομάδα του
ΠΑΚ που συνεργαζόταν παράλληλα με τους Ελεύθερους Έλληνες. Το ΠΑΚ αποτέλεσε το
πολιτικό και ιδεολογικό πρόπλασμα του ΠΑΣΟΚ.
9.
Ελληνική Αντίσταση: Η οργάνωση που
ίδρυσε ο Αλέκος Παναγούλης, ο οποίος προδικτατορικά εντάχθηκε στην ΕΔΗΝ, τη
νεολαία της Ένωσης Κέντρου. Μετά την απόπειρα δολοφονίας του Παπαδόπουλου από
τον Παναγούλη (13/8/1968) η οργάνωση εξαρθρώθηκε και εντοπίστηκαν εκρηκτικοί
μηχανισμοί της σε έξι σημεία της πρωτεύουσας (14-15/8/1968).
10.
Κομμουνιστική Νεολαία
Ελλάδας (ΚΝΕ): Η ΚΝΕ ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1968 από το ΚΚΕ μετά τη
διάσπαση.
11.
Ελληνικό Δημοκρατικό
Κίνημα (ΕΔΚ): Στο ΕΔΚ εντάχθηκαν και τα εναπομείναντα ελεύθερα μέλη του ΕΚΔΑ
μετά την εξάρθρωσή του. Το ΕΔΚ εξαρθρώθηκε τον Οκτώβριο του 1969 με τη σύλληψη
μελών της οργάνωσης καθώς ετοιμάζονταν να τοποθετήσουν 9 βόμβες σε ισάριθμες
τράπεζες του κέντρου της Αθήνας.
12.
Δημοκρατικές Επιτροπές
Αντιστάσεως (ΔΕΑ): Οι ΔΕΑ συνδέονταν με το Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδος
(ΚΔΚΕ).
13.
Εθνικός Αντιδικτατορικός
Στρατός (ΕΑΣ): Οργάνωση που συγκροτήθηκε από παλιούς ΕΛΑΣίτες. Εξαρθρώθηκε τον
Ιούλιο 1969.
14.
Κίνημα 20ης Οκτώβρη: Οργάνωση που έκανε
την εμφάνισή της το 1969 με βόμβα στη Δεξαμενή (20/10). Στην οργάνωση
συμμετείχαν και τέσσερις γερμανοί φοιτητές
15.
Αντιδικτατορικό Αγροτικό
Μέτωπο της Υπαίθρου (ΑΑΜΥ): Προσκείμενο στο ΠΑΜ.
16.
Ελληνική Μαχητική
Αντίσταση (ΕΜΑ): Ξεκίνησε τη δράση της το 1970. Στελέχη της διατηρούσαν επαφές με
τη Δημοκρατική Άμυνα.
17.
Ελληνοευρωπαϊκή Κίνηση
Νέων (ΕΚΙΝ): Ιδρύθηκε τον Αύγουστο 1970 από φοιτητές του κεντρώου και
φιλελεύθερου χώρου ως νόμιμη οργάνωση. Το περιοδικό της αποτέλεσε βήμα για την
κριτική προς το δικτατορικό καθεστώς και τη διάδοση των νεολαιίστικων και
φοιτητικών αιτημάτων. Έκανε εκδηλώσεις και εκδόσεις και διαλύθηκε το 1972 με
δικαστική απόφαση και με την αιτιολογία ότι είχε απομακρυνθεί από το σκοπό της.
18.
Εταιρεία Μελέτης
Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ): Ιδρύθηκε το 1971. Η ΕΚΙΝ και η ΕΜΕΠ ήταν εταιρείες
πολιτικού προβληματισμού οι οποίες ήταν νόμιμες με αποφάσεις του Πρωτοδικείου
Αθηνών, έκαναν όμως καλυμμένη αντιστασιακή δράση. Με τη δράση τους (συζητήσεις,
διαλέξεις, εκδόσεις) είχε σημαντική επίδραση στην ιδεολογική κινητοποίηση του
φοιτητικού χώρου, γι’ αυτό και τον Μάιο του 1972 το καθεστώς διέταξε τη διάλυση
των δύο εταιρειών και εκτόπισε τα περισσότερα μέλη των δ.σ.
19.
Αντι-ΕΦΕΕ: Η μεγαλύτερη σπουδαστική
παράταξη που ιδρύθηκε τον Ιούλιο 1972 από μέλη κυρίως της ΚΝΕ στα πανεπιστήμια.
20.
Κομματική Οργάνωση
Σπουδαστών (ΚΟΣ): Οργάνωση του ΚΚΕ Εσωτερικού που ιδρύθηκε τον Οκτώβριο
1972. Η ΚΟΣ αποτέλεσε και τη μήτρα για την ανασύσταση του Ρήγα Φεραίου.
21.
Προοδευτική Πανσπουδαστική
Σπουδαστική Παράταξη (ΠΠΣΠ): Η φοιτητική παράταξη της Οργάνωσης
Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας (ΟΜΛΕ) ιδρύθηκε το 1966, διαλύθηκε με το
πραξικόπημα το 1967, όπως όλες οι φοιτητικές παρατάξεις, τα συνδικάτα κ.λπ. και
επαναλειτούργησε το 1975. Ωστόσο, τα μέλη της αγωνίστηκαν μέσα από τις γραμμές
της ΟΜΛΕ και μέσα από τις αντιιμπεριαλιστικές – αντιφασιστικές επιτροπές.
22.
Αντιφασιστική
Αντιιμπεριαλιστική Σπουδαστική Παράταξη Ελλάδας (ΑΑΣΠΕ): Ιδρύθηκε τον Νοέμβριο
του 1972 από το Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα (ΕΚΚΕ).
23.
Φοιτητικές Ενώσεις
Αντίστασης (ΦΕΑ): Οι ΦΕΑ προέκυψαν από φοιτητικούς πυρήνες που αντιπαρατέθηκαν
έντονα στα διορισμένα ΔΣ των σχολών.
24.
Σοσιαλιστική Φοιτητική
Πρωτοπορία (ΣΦΠ): Τροτσκιστική αντιδικτατορική οργάνωση στα πανεπιστήμια.
25.
Εθνικό Αντιστασιακό
Συμβούλιο (ΕΑΣ): Ιδρύθηκε στο Λονδίνο τον Φεβρουάριο του 1971 από το ΠΑΜ, τη ΔΑ
και τις δεξιές αντιστασιακές οργανώσεις Ελεύθεροι Έλληνες και Υπερασπιστές της
Ελευθερίας, με στόχο τον συντονισμό του αντιδικτατορικό αγώνα, αποφεύγοντας όλα
τα ακανθώδη ζητήματα για την μετά την πτώση της Χούντας διακυβέρνηση της χώρας.
26.
Αγωνιστικό Μέτωπο Ελλήνων
Εξωτερικού (ΑΜΕΕ): Αντιδικτατορική οργάνωση της ΟΜΛΕ στο εξωτερικό, η οποία
συγκροτήθηκε κυρίως από έλληνες φοιτητές σε Ιταλία, Γαλλία και Δυτική Γερμανία.
27.
Ένωση Εθνικής Σωτηρίας: Αντιστασιακή ομάδα
αξιωματικών.
28.
Ελεύθεροι Έλληνες: Η μεγαλύτερη
αντιστασιακή ομάδα αξιωματικών του στρατού ξηράς. Συγκροτήθηκε σταδιακά από την
άνοιξη του 1968 με πρωτοβουλία βασιλοφρόνων αξιωματικών. Το φθινόπωρο του ίδιου
έτους δέχθηκε τους περισσότερους, αν όχι όλους, απότακτους από τη δικτατορία
αξιωματικούς και ορισμένους εν ενεργεία. Σκοπός της ήταν η ανατροπή της
δικτατορίας μέσω του στρατού. Ετερόκλητη σύνθεση, περιλάμβανε από τον Σπύρο
Μουστακλή μέχρι το μέλος της οργάνωσης «Χ» της κατοχής, ταξίαρχο Κ.
Παπαγεωργίου. Ήρθε σε επαφές με πολιτικά πρόσωπα εντός και εκτός Ελλάδας μέχρι
και αριστερούς, εξέδωσε περιοδικό έντυπο και προκηρύξεις, ενώ έκανε και
βομβιστικές επιθέσεις. Με προκήρυξή της το Δεκέμβριο 1968 καλούσε τους
αξιωματικούς ν’ ανατρέψουν τη χούντα.
29.
Ένωση Εθνικής Σωτηρίας: Αντιστασιακή οργάνωση
αξιωματικών του στρατού. Ιδρύθηκε από τους αδελφούς Άγγελο και Κωνσταντίνο
Πνευματικό.
30.
Απελευθερωτικό Κίνημα
Ελλάδας (ΑΚΕ): Ιδρύθηκε από αξιωματικούς του στρατού ξηράς και της αεροπορίας.
31.
Υπερασπιστές της
Ελευθερίας: Αντιστασιακή οργάνωση που ιδρύθηκε από τον συνταγματάρχη Δημήτρη
Οπρόπουλο και αξιωματικούς του ευρύτερου κεντρώου χώρου και του ΑΣΠΙΔΑ.
Ετοιμάζονταν να συμμετέχουν στο αντικίνημα του βασιλιά, τελικά δεν κλήθηκαν και
οι περισσότεροι πέρασαν στους Ελεύθερους Έλληνες μετά και την εκτόπιση του
Οπρόπουλου. Στην οργάνωση αυτή συμμετείχε και ο Σπύρος Μουστακλής που αργότερα
δημιούργησε την ΑΑΑ.
32.
Αντίστασις,
Απελευθέρωσις, Ανεξαρτησία (ΑΑΑ): Ξεκίνησε τη δράση της το 1971. Συγκροτήθηκε
με τη συνεργασία στρατιωτικών (Τάσος Μήνης, Σπύρος Μουστακλής) και πολιτών
(Στέφανος Παντελάκης, Παύλος Ζάννας κ.ά.). Έδρασε για περίπου ένα χρόνο, με
οκτώ διαπιστωμένες εκρήξεις στο ενεργητικό της.
33.
Αόρατοι Αγωνιστές του
Ελληνικού Έθνους: Φιλοβασιλική οργάνωση. Τον Νοέμβριο του 1969 μοίρασαν
προκήρυξη με την οποία καλούσαν σε σαμποτάρισμα της παρέλασης με τη ρίψη πανιών
μπροστά στα τανκς.
34.
Κίνημα Εθνικής
Αντιστάσεως (ΚΕΑ): Δεξιά αντιδικτατορική οργάνωση που ιδρύθηκε από τον
Ιπποκράτη Σαββούρα. Ο ίδιος ίδρυσε και την Ελληνική Αντιδικτατορική Νεολαία
(ΕΑΝ) τον Μάρτιο 1971. Η ΚΕΑ υποστήριζε ότι στη συγκρότηση της ελεύθερης
Ελλάδας θα έπαιζαν αποφασιστικό ρόλο ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο Κ.
Καραμανλής.
Από τη δική μου τη γέφυρα μνήμης
θυμάμαι ότι τότε, στα δεκάξι μου, δεν ασχολιόμουν μόνο με «το διάβασμα»
Κάθε φορά αυτές τις ημέρες μούρχονται
σκόρπιες και έντονες αναμνήσεις που με πηγαίνουν πίσω στα γεγονότα του
Πολυτεχνείου…
Δεν
θα ξεχάσω την φωνή του Παύλου Μπακογιάννη στα βραχέα από την D.W.
που ο πατέρας μου υπομονετικά συντόνιζε τη βελόνα στο ραδιόφωνο σχεδόν κάθε
βράδυ, για να μάθει τι συνέβαινε στον τόπο του…
Δεν
θα ξεχάσω την αγαπημένη μας φιλόλογο όταν μπήκε στην τάξη. Τα μεγάλα, μαύρα της
γυαλιά δεν αρκούσαν για να κρύψουν τα σημάδια από τα χημικά.
Δεν
θα ξεχάσω κάποιους λίγο μεγαλύτερους από εμένα που δεν γύρισαν στη τάξη τους
την επόμενη ημέρα.
Η
ομιλία αυτή αφιερώνεται κυρίως στα νιάτα που έπεσαν για ιδανικά που ακόμα και
σήμερα δεν φαίνεται να έχουν εκπληρωθεί.
Το
‘‘ψωμί-παιδεία-ελευθερία’’ παραμένει μήνυμα ανεκπλήρωτο με την κατάσταση της
φτώχειας, την υποβάθμιση της παιδείας, της υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης και
της αφαίρεσης βασικών δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Το Πολυτεχνείο υπήρξε «μία
βροντερή φωνή ενάντια στο φασισμό μιας στυγνής δικτατορίας» και τα μηνύματά του
για δημοκρατία, ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη είναι διαχρονικά επίκαιρα,
υπενθυμίζοντας πως είναι ευθύνη όλων μας για αντίσταση απέναντι στα
φαντάσματα του ολοκληρωτισμού που έχουν κατακλύσει την Ευρώπη.
(Ομιλία για την επέτειο του Πολυτεχνείου στους εργαζόμενους της ΕΥΔΑΠ. 16-11-2018. Κτήριο Λαοδικείας)
Χρησιμοποίησα ως βασική πηγή το δημοσίευμα των ΝΕΩΝ. Χούντα Συνταγματαρχών : Ποιες αντιστασιακές οργανώσεις έδρασαν στην Επταετία
